4 października 2024 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał przełomowy
wyrok w sprawie połączonych skarg państw członkowskich, w tym Polski, dotyczących zgodności
niektórych przepisów Pakietu Mobilności z prawem traktatowym Unii Europejskiej (sprawy
połączone od C-541/20 do C-555/20). TSUE uznał, że większość przepisów jest zgodna z prawem
UE, jednak zakwestionował jeden z najbardziej kontrowersyjnych wymogów – obowiązek
powrotu pojazdów do bazy co osiem tygodni.
Pakiet Mobilności – kontrowersje i rozstrzygnięcia TSUE
Pakiet Mobilności, uchwalony przez Parlament Europejski, miał na celu ujednolicenie zasad
przewozów drogowych, poprawę warunków pracy kierowców oraz przeciwdziałanie zjawisku
„firm skrzynkowych”. Oprócz zaostrzenia przepisów dotyczących kabotażu i delegowania
pracowników, wprowadzono obowiązek instalacji inteligentnych tachografów drugiej generacji
oraz regulacje dotyczące odpoczynku kierowców.
TSUE rozstrzygnął, że większość przepisów, w tym:
● zakaz spędzania przez kierowców regularnego okresu odpoczynku w pojeździe,
● obowiązek zorganizowania pracy kierowców w taki sposób, aby mogli powracać co
trzy lub cztery tygodnie do bazy eksploatacyjnej lub miejsca zamieszkania,
● obowiązek instalacji inteligentnych tachografów drugiej generacji,
● czterodniowy cooling off period w kabotażu,
● zakwalifikowanie kierowców jako „pracowników delegowanych” w trakcie
przewozów cross-trade i kabotażu,
jest zgodna z prawem unijnym. W związku z tym wszystkie skargi państw członkowskich w tych
obszarach zostały odrzucone(Wyrok w sprawie Pakietu…)(c-541-20-republika-lite…).
Zniesienie obowiązku powrotu pojazdów do bazy co osiem tygodni
Jednakże, Trybunał zakwestionował obowiązek powrotu pojazdów do bazy eksploatacyjnej co
osiem tygodni, uznając go za nieproporcjonalny. Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej
nie przedstawiły wystarczających dowodów, które uzasadniałyby wprowadzenie tego środka w
momencie jego uchwalenia.
Korzyści dla polskich przewoźników
Decyzja TSUE przynosi ulgę polskim przewoźnikom, którzy realizują międzynarodowe przewozy
na terenie UE. Zniesienie obowiązku powrotu do kraju co osiem tygodni pozwoli na większą
elastyczność w zarządzaniu flotą, obniżenie kosztów operacyjnych oraz efektywniejsze
wykorzystanie pojazdów. Przewoźnicy będą mogli planować trasy w sposób bardziej
dostosowany do warunków rynkowych, co zwiększy ich konkurencyjność na rynku unijnym.
Podsumowanie
Wyrok TSUE z 4 października 2024 r. (sygnatura C-541/20 i inne) to istotne zwycięstwo dla
polskich przewoźników drogowych. Choć większość regulacji Pakietu Mobilności pozostała w
mocy, zniesienie obowiązku powrotu pojazdów do bazy co osiem tygodni przynosi wyraźne
korzyści, eliminując jedno z największych obciążeń logistycznych i administracyjnych dla firm
transportowych.
Autor: Ewa Sławińska-Ziaja, Radca prawny w Trans Lawyers
