EGZAMIN CKZ, NA CZYM POLEGA, DO CZEGO SŁUŻY I  W JAKI SPOSÓB O UZYSKAĆ

W poniższym artykule, w sposób czytelny postaram się przedstawić problematykę Certyfikatu Kompetencji Zawodowej

1.ZASADY PODEJMOWANIA I WYKONYWANIA TRANSPORTU DROGOWEGO

Podjęcie i wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego wymaga uzyskania zezwolenia na wykonywanie tego rodzaju działalności. Zostało to określone w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego WE nr 1071/2009 z dnia 21 października 2009 r.

Zezwolenia na wykonywanie zawodu udziela się na przedsiębiorcy, jeżeli spełnia on wymagania określone ww rozporządzeniu. 

Organem właściwym udzielającym licencji jest Główny Inspektorat Transportu Drogowego 

2.CKZ Certyfikat Kompetencji Zawodowych czym jest

W skrócie jest to dokument potwierdzający posiadanie przez przedsiębiorcę określonego poziomu wiedzy i umiejętności potrzebnych do potwierdzenia działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego. 

Rozporządzenie w swoich postanowieniach wskazuje, iż państwa wspólnoty muszą wyznaczyć odpowiednią jednostkę organizacyjną odpowiedzialną za proces certyfikowania przewoźników drogowych. Jednostką odpowiedzialną za całość procesu jest Instytut Transportu Drogowego. 

3.KTO POTRZEBUJE CKZ 

Potrzebuje go co najmniej jedna osoba fizyczna zarządzająca transportem drogowym. 

Musi posiadać takowy certyfikat w celu uzyskania zezwolenia/licencji uprawniającej do wykonywania działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego. 

4.DO CZEGO SŁUŻY CKZ

Certyfikat jest wymagany dla:

• Osób zarządzających przedsiębiorstwem transportowym.
• Przedsiębiorstw ubiegających się o licencję na wykonywanie transportu drogowego.

Stanowi dowód spełnienia wymogu kompetencji zawodowych w zakresie zarządzania operacjami transportowymi oraz zapewniania zgodności z przepisami prawa.

5.KOSZTY EGZAMINU CKZ

1. Egzamin – 500 zł
2. Certyfikat – 300 zł

6.MOŻLIWOŚĆ ZWOLNIENIA Z EGZAMINU

Istnieje możliwość zwolnienia z egzaminu osób posiadających dyplom ukończenia studiów pierwszego lub drugiego stopnia. Inną możliwością jest posiadanie świadectwa ukończenia studiów podyplomowych, których zakres obejmuje zagadnienia wskazane w załączniku do Rozporządzenia nr 1 WE nr 1071/2009. 

Ukończenie studiów, których program obejmuje tylko część z zagadnień wymaganych do egzaminu certyfikacyjnego powoduje zwolnienie z tej części egzaminu. Tak więc istnieje możliwość zwolnienia tylko z zakresu, który był ujęty w programie danych studiów. Wymagane jest jednak udokumentowania posiadanego przez nas wykształcenia. 

Warto jednak pochylić się nad ważną kwestią. Zwolnienie z części egzaminu powoduje automatycznie iż z drugiej części uzyskać trzeba minimum 60%. 

Ogranicza to pewien próg błędu, ponieważ jeżeli z pierwszej części uzyskalibyśmy 70% wymaganych punktów to z drugiej części do zaliczenia potrzebne byłoby jedynie 50% punktów.  W sytuacji zwolnienia z pierwszej części egzaminu wymagane jest uzyskanie 60%.

7.Jak uzyskać Certyfikat Kompetencji Zawodowych?

Krok 1: Rejestracja na egzamin

Aby przystąpić do egzaminu:

1. Złóż wniosek na stronie ITS lub w wyznaczonym ośrodku egzaminacyjnym.
2. Załącz wymagane dokumenty, takie jak potwierdzenie opłaty za egzamin (500 zł) i wydanie certyfikatu (300 zł).
3. Jeśli korzystasz ze zwolnień z części egzaminu (np. dzięki ukończonym studiom), dołącz kopię dyplomu i suplement.

Krok 2: Przebieg egzaminu

Egzamin składa się z dwóch części:

1. Test teoretyczny:
   • 64 pytania wielokrotnego wyboru (z czterema możliwymi odpowiedziami), po 8 pytań z każdego z następujących działów:
     • Prawo cywilne, handlowe, socjalne, podatkowe.
     • Działalność gospodarcza, normy techniczne, dostęp do rynku.
     • Bezpieczeństwo drogowe.
   • Każde pytanie jest punktowane (0 lub 1 punkt). Odpowiedź musi być w pełni poprawna, aby zdobyć punkt.
2. Zadania praktyczne:
   • Dwa zadania o charakterze praktycznym, np. tworzenie harmonogramu czasu pracy kierowców lub obliczanie kosztów działalności przedsiębiorstwa.
   • Maksymalna liczba punktów za zadania praktyczne to 64, podobnie jak za test.

Krok 3: Odbiór certyfikatu

Po zdanym egzaminie (wymagane minimum 60% punktów) certyfikat jest przesyłany w ciągu 28 dni. Osoby zwolnione z egzaminu otrzymują dokument po weryfikacji zgłoszenia i uiszczeniu opłaty..

8.ZAKRES OBOWIĄZUJĄCEGO MATERIAŁU

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego wskazuje z jakich dziedzin prawa starający się o uzyskanie certyfikatu, jest obowiązany przygotować się, są to między innymi:

1. Prawo cywilne 

• między innymi jest to znajomość uregulowań i obowiązków wynikających z konwencji CMR 

2. Prawo handlowe 

• znajomość warunków i formalności dotyczących prowadzenia działalności na rynku, znać ogólne obowiązki spoczywające na przewoźnikach, np: rejestracja, prowadzenie rachunkowości 

3. Prawo socjalne

• obowiązki wynikające z zakresu ubezpieczeń społecznych pracowników 

4. Prawo podatkowe

• znajomość przepisów dotyczących podatku VAT, podatku od użytkowania pojazdów w transporcie drogowym takich jak opłaty drogowe czy opłaty za korzystanie z infrastruktury, podatku dochodowego.

5. Działalność gospodarcza i zarządzanie finansami przedsiębiorstwa 

• umiejętność opracowania budżetu, składniki kosztowe przedsiębiorstwa, sporządzenie schematu organizacji sposobu zatrudnienia 

6. Dostęp do rynku 

• przepisy dotyczące zakładania przedsiębiorstwa zajmującego się transportem drogowym   

7. Normy techniczne 

• sporządzenie okresowych planów utrzymania pojazdów i ich wyposażenia, formalności związane z homologacją, rejestracją i przeglądem technicznym pojazdu

8. Bezpieczeństwo drogowe 

• wiedza z zakresu jakie kwalifikacje wymagane są od kierowcy, wiedza z dziedziny sieci drogowych w kraju oraz państwach członkowskich

Przedstawione przykłady z danych dziedzin są jedynie ułamkiem z wymaganych do opanowania regulacji. 

Przechodząc do samego egzaminu. Zaczynając od części formalnych.Egzamin składa się z dwóch części, a mianowicie: 

1. część pisemna w postaci testu wielokrotnego wyboru, pytań wymagających bezpośredniej odpowiedzi lub z obu typów pytań
2. ćwiczeń pisemnych na praktycznych przykładach w postaci tzw. kazusu 

Do uzyskania wyniku pozytywnego z egzaminu organizowanego przez Instytut Transportu Drogowego wymagane jest zdobycie z obu części średnio 60% możliwych do zdobycia punktów, jest jednak zastrzeżenie z obu części musi być to co najmniej 50% punktów.

9.Znaczenie CKZ dla branży transportowej

Posiadanie CKZ jest kluczowe dla utrzymania wysokich standardów w transporcie drogowym. Dokument gwarantuje, że zarządzający firmą posiadają odpowiednią wiedzę i umiejętności, co przekłada się na bezpieczeństwo, efektywność i zgodność z prawem. Brak certyfikatu uniemożliwia prowadzenie działalności zgodnie z wymaganiami, co ogranicza dostęp do rynku i może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych.

CKZ to nie tylko formalność, ale także inwestycja w profesjonalne zarządzanie i rozwój przedsiębiorstwa. Przejrzystość procedur uzyskiwania certyfikatu oraz jasno określone wymagania sprawiają, że certyfikat jest ważnym elementem profesjonalizacji branży transportowej w Polsce i Europie.

Autor; Jarema Niesobski