Kancelaria transportowa
Zmień język

Skontaktuj się z Nami

+48 509 894 573

W zasadzie w dowolnej chwili może okazać się, że figurujemy jako dłużnik w rejestrze Biura Informacji Gospodarczej (BiG). Jest to problem, który może dotknąć zarówno przedsiębiorców, jak i osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej, chociaż w tym drugim przypadku jest to odrobinę trudniejsze. Taki wpis może powodować ograniczenia w dostępie do kredytów, leasingu czy innych form finansowania, a także negatywnie wpływa na wizerunek w relacjach biznesowych. Warto zatem wiedzieć, czym jest BiG, jakie są dostępne możliwości radzenia sobie z negatywnym wpisem oraz czy nierzetelny kontrahent nie wykorzystuje tej instytucji jako elementu walki gospodarczej.

Czym jest BiG?

Biuro Informacji Gospodarczej (BiG) to instytucja zajmująca się gromadzeniem i ujawnianiem informacji o zobowiązaniach finansowych podmiotów gospodarczych oraz osób fizycznych. Zgodnie z ustawą z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych, BiG jest uprawnione do przyjmowania, przechowywania i ujawniania informacji na temat dłużników. Wśród danych, które mogą być przedmiotem wpisu, znajdują się m.in. informacje o kwocie zaległości, terminie powstania długu oraz dane identyfikacyjne wierzyciela i dłużnika. Oczywiście z BiH może być powiązana organizacja zajmująca się windykacją wierzytelności, dlatego często kontakt windykatorów oraz wpis do rejestru pojawiają się w tandemie. Na takie okazje warto wiedzieć czym BiG/windykacja nie jest – nie jest Sądem, który może orzekać co do zasadności roszczeń. Nie jest też komornikiem, który może odebrać dług pod przymusem. 

Jak BiG dokonuje wpisu?

Wpis do BiG może być dokonany na wniosek wierzyciela, o ile spełnione są ustawowe warunki. 

  1. W pierwszej kolejności ustawodawca uzależnił możliwość dokonania wpisu od wartości samej wierzytelności:
  1.  przypadku roszczenia wobec konsumentów – co najmniej 200 zł,
  2. w przypadku roszczenia wobec przedsiębiorców –  co najmniej 500 zł.
  1. Kolejnym warunkiem dokonania wpisu jest zaistnienie opóźnienie w płatności o o co najmniej 30 dni.
  2. Do zgodnego z procedurą dokonania wpisu, wierzyciel musi wcześniej pouczyć dłużnika o zamiarze dokonania wpisu, np. w wezwaniu do zapłaty, w którym zarazem ujawnimy dane identyfikujące BiG oraz poinformujemy dłużnika o możliwości wniesienia sprzeciwu. 

Co możemy zrobić gdy dowiemy się, że figurujemy w rejestrze BiG jako dłużnik?

Pierwszym krokiem na pewno będzie dokładne zapoznanie się z treścią wpisu i ustalenie czy wierzytelność w ogóle istnieje bądź czy jej status jest sporny. W praktyce można spotkać się z wystawieniem faktury przez kontrahenta, który pozostaje w błędnym (bądź nie) przekonaniu, że umowa między stronami nie wygasła i dalej uprawniony jest do wynagrodzenia za świadczone usługi (bądź gotowość do ich świadczenia). Kolejno, w praktyce pojawiają się przypadki, gdy kontrahent wykonał usługę nieprawidłowo bądź jej nawet nie wykonał, lecz w jego mniemaniu wynagrodzenie jest mu należne – standardowe spory jakie mogą zaistnieć w obrocie gospodarczym. W takim wypadku wierzytelność ta będzie miała charakter sporny, co oczywiście powinno znaleźć odniesienie w treści wpisu w BiG. Warto zwrócić uwagę na zgodność działań wierzyciela z wymogami ustawy, w tym prawidłowe poinformowanie dłużnika o zamiarze dokonania wpisu – zarówno co do treści pouczeń oraz formy korespondencji. Już na etapie otrzymania wezwania z pouczeniem o możliwości wpisu wierzytelności do rejestru BiG możemy zgłosić wierzycielowi sprzeciw na podstawie art. 15a Ustawy o BiG.

Jeśli wpis został już ujawniony, jeżeli uważamy, że wpis jest niesłuszny lub został dokonany niezgodnie z ustawową procedurą, należy:

  1. Wystąpić o usunięcie lub sprostowanie wpisu – zgodnie z art. 30 ustawy o BiG, dłużnik ma prawo żądać od wierzyciela uaktualnienia, sprostowania lub usunięcia informacji gospodarczych w przypadku ich niezgodności z rzeczywistością. 
  2. Wnieść sprzeciw bezpośrednio do BiG – Art. 21a ustawy o BiG przewiduje możliwość złożenia sprzeciwu do BiG, jeśli wpis został ujawniony niezgodnie z przepisami.
  3. Skorzystać z drogi sądowej – W przypadku braku reakcji wierzyciela lub BiG, dłużnik może wnieść powództwo o ochronę dóbr osobistych lub uzyskać ochronę prawną w zakresie skutków wywołanych przez niezgodny z prawem wpis.  Podstawy prawnej tego typu roszczeń możemy doszukać się w ramach przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Nieuczciwa konkurencja

Celem ustawodawcy było uregulowanie działalności BiG, które z założenia ma za zadanie ochronę interesów wierzycieli poprzez utrudnienie nierzetelnym kontrahentom ukrywania swojego stanu majątkowego. Niestety system ten może być również wykorzystywany do celów niekoniecznie związanych z poprawą stopnia rzetelności obrotu gospodarczego. 

Pojęcie czynu nieuczciwej konkurencji jest wyjątkowo pojemne, bowiem jest to każde działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. Co więcej, art. 17f UoZNK wprost stanowi, że:

Czynem nieuczciwej konkurencji jest przekazanie przez wierzyciela informacji gospodarczej do biura informacji gospodarczej z naruszeniem ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (Dz. U.z 2021 r. poz. 2057) albo niezażądanie przez wierzyciela aktualizacji albo usunięcia informacji gospodarczej mimo zaistnienia obowiązku jej aktualizacji albo usunięcia zgodnie z tą ustawą.

Czynem nieuczciwej konkurencji jest nieusunięcie albo niedokonanie przez biuro informacji gospodarczej aktualizacji informacji gospodarczej w przypadkach, gdy ustawa, o której mowa w ust. 1, nakłada na biuro obowiązek usunięcia albo aktualizacji tej informacji”.

Tym samym, jeśli prawidłowo uzasadniliśmy nasze wątpliwości co do prawidłowości wpisu, mamy wszelkie podstawy, aby oczekiwać, że wpis zostanie odpowiednio skorygowany bądź usunięty, a zatem przestanie wadzić nam w dalszym prowadzeniu działalności gospodarczej. Co więcej, zgodnie z cytowanymi wyżej przepisami, odpowiedzialność za działania bądź zaniechania co do wpisu, który został ujawniony, a który nie znajduje pokrycia w rzeczywistości, ponosi zarówno wierzyciel jak i BiG. 

Łukasz Strzelczyk

Aplikant radcowski w Trans Lawyers Kancelaria Prawna