Jak uzyskać licencję wspólnotową?
Pakiet mobilności wprowadził obowiązek posiadania licencji wspólnotowej przez przewoźników posługujących się taborem do 3,5 tony. Wiele firm boryka się aktualnie z koniecznością pozyskania dodatkowych uprawnień i spełnienia wielu formalności. Przepisy unijnego rozporządzenia (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1055 z dnia 15 lipca 2020 r.), które wprowadza obowiązek posiadania licencji wspólnotowej przez firmy busiarskie weszło w życie 21 lutego 2022 r. Obowiązuje on przewoźników od 21 maja 2022 roku. Poza opisanym wyżej Rozporządzeniem, kwestię uzyskiwania przez przewoźników tego rodzaju licencji reguluje szczegółowo znowelizowana w 28 stycznia 2022 r. ustawa o transporcie drogowym. Przewozy wymagające zezwolenia to wyłącznie międzynarodowe przewozy towarów. Zgodnie z art. 3 ustawy o transporcie drogowym, wykonywanie przewozów krajowych nie wymaga uzyskania żadnego zezwolenia. Podjęcie i wykonywanie transportu drogowego wymaga uzyskania zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego. O wydanie tego zezwolenia można ubiegać się równocześnie z wnioskiem o wydanie licencji wspólnotowej, konieczne jest jednak uiszczenie dodatkowej opłaty (1000 zł). Wnioski o wydanie licencji wspólnotowej powinny być kierowane do Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego (GITD). Od 5 lutego dostępne są nowe formularze wniosków – dostosowane do transportu pojazdami o dmc do 3,5 tony (https://www.gov.pl/web/gitd/wnioski-i-druki-do-pobrania-pojazdy-2.5-3.5) – do 5 lat wynosi 4000 zł + 440 zł za każdy wypis z licencji Najczęstszą formą wykazania zabezpieczenia jest ubezpieczenie, jednakże w ostatnim czasie istniały problemy z jego pozyskaniem i dopiero niedawno ubezpieczyciele dostosowali swoją ofertę do potrzeb rynku w tym zakresie. Autor: Ewa Sławińska-Ziaja, radca prawny w kancelarii prawnej Trans Lawyers #Pakietmobilności #licencjatransportowa #Kancelariaprawna #Prawotransportowe
Jak uzyskać zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego do 3.5 tony?
Warunkiem uzyskania zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego do 3.5 tony (dla pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej > 2,5t i ≤ 3,5) jest konieczność złożenia odpowiedniego wniosku wraz z wymaganymi dokumentami. Mianowicie, zgodnie informacją zamieszczoną na rządowej stronie gov.pl – dla przedsiębiorców posiadających zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego wydane przez GITD lub nieposiadających zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego/licencji na wykonywanie krajowego transportu drogowego rzeczy obowiązkowymi dokumentami są: Dokumentem potwierdzającym posiadanie sytuacji finansowej jest: – wraz z opinią i raportem biegłego rewidenta (jeżeli sprawozdanie podlega takiemu badaniu) – oryginał lub kopia poświadczona za zgodność z oryginałem przez wystawcę (biegłego rewidenta) lub notarialnie; lub II. Gwarancja bankowa – oryginał; lub III. Ubezpieczenie, w tym ubezpieczenie odpowiedzialności zawodowej oraz ogólne warunki ubezpieczenia – kopia; lub IV. Wyjaśnienia dotyczące dokonanej oceny zdolności kredytowej związanej z uzyskaniem kredytu wydane na podstawie art. 70a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2021 r. poz. 2439) – wyłącznie w przypadku braku poświadczonego rocznego sprawozdania finansowego za rok rejestracji przedsiębiorcy – oryginał; 5. Oświadczenie dotyczące bazy eksploatacyjnej (załącznik OB) – oryginał; 6. Informacja z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności za przestępstwa w dziedzinach określonych w art. 6 ust. 1 lit. a rozporządzenia (WE) 1071/2009 przedsiębiorcy/wszystkich osób uprawnionych do reprezentacji według KRS/ osoby zarządzającej transportem – oryginał; 7. Oświadczenie o niekaralności (załącznik ON) przedsiębiorcy/wszystkich osób uprawnionych do reprezentacji według KRS/ osoby zarządzającej transportem – oryginał; 8. Wykaz pojazdów (załącznik WPCM) – oryginał; 9. Dowód uiszczenia opłaty za wydanie zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego. Opłata za udzielenie zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego wynosi 1000 zł, Wymagany wniosek wraz z obowiązkowymi dokumentami należy przesłać na adres: GITD – Biuro ds. Transportu Międzynarodowego Al. Jerozolimskie 94, 00-807 Warszawa Dla osób upoważnionych (radca prawny, adwokat itd.) w imieniu przedsiębiorcy do załatwiania spraw (podpisywania druków, wyrażania woli, składania oświadczeń) – opłatę skarbową w wysokości 17 zł – należy wnieść na rachunek bankowy Centrum Obsługi Podatnika, ul. Obozowa 57, 01-161 Warszawa. Autor: Aleksandra Brzęczek, aplikant radcowski w kancelarii prawnej Trans Lawyers #Zezwolenienawykonywaniezawoduprzewoźnika #Licencjawspólnotowa #Certyfikatkompetencjizawodowych #Transportdrogowy #Radcaprawny
Pakiet mobilności – najważniejsze zasady
Co to jest Pakiet Mobilności? Pakiet mobilności to zbiór znowelizowanych przepisów prawnych, regulujących kwestię transportu międzynarodowego na terenie Unii Europejskiej. Nie będzie on wprowadzał nowych regulacji prawnych, a modyfikował zapisy już istniejące. Dyskusje nad wprowadzeniem Pakietu Mobilności trwają od 2017 roku. Celem wprowadzenia zmodernizowanych przepisów jest przede wszystkim poprawa warunków socjalnych pracy kierowców. Czas pracy kierowców oraz kwestia tachografów Jedną z najważniejszych zmian dotyczącą czasu pracy kierowców jest obowiązkowy powrót kierowcy do jego miejsca zamieszkania lub centrum operacyjnego firmy raz na 4 tygodnie na co najmniej 45 godzin. Nie wystarczy sam powrót do kraju – kierowca obowiązany jest wrócić do swojego miejsca zamieszkania lub centrum operacyjnego firmy. Wyjątek w tym przypadku stanowi sytuacja, gdy kierowca wykona 2 skrócone tygodniowe odpoczynki z rzędu. Przy takim rozwiązaniu kierowca zobowiązany jest wrócić do kraju nie po 4 tygodniach, a po 3. Kierowca będzie mógł także skrócić 2 odpoczynki tygodniowe z rzędu. Warunkiem koniecznym skorzystania z tej możliwości jest wykonywanie przewozu międzynarodowego, a także kwestia regularności pozostałych odpoczynków – one muszą trwać już minimum 45 godzin. Zmiany związane z Pakietem Mobilności wprowadzają także zakaz odbierania regularnych tygodniowych odpoczynków w kabinie. Dotyczy to przerw tygodniowych, które trwają dłużej, niż 45 godzin. Taki odpoczynek musi być wykonany w miejscu, które zapewnia odpowiednie zaplecze sanitarne. Zdaniem unijnego ustawodawcy takie regulacje prawne znacznie poprawiają warunki socjalne pracy kierowcy. Zapewnienie odpowiedniej infrastruktury (dobre oświetlenie, procedury awaryjne) ma zapobiegać przypadkom kradzieży. W ramach wdrażanych zmian pozwolono kierowcy przedłużyć jazdę dzienną oraz tygodniową o 1 lub 2 godziny w sytuacji, gdy wraca on do miejsca zamieszkania lub do centrum operacyjnego firmy na tygodniowy odpoczynek. Przed taką podróżą kierowca jest jednak zobligowany do wykonania 30-minutowej przerwy. Przepis ten ma zastosowanie jedynie w nadzwyczajnych okolicznościach. Ważnym przepisem w Pakiecie Mobilności jest również należna rekompensata, w związku z którą kierowca ma obowiązek odebrać pozostałą część skróconego tygodniowego okresu odpoczynku. Rekompensata musi być odebrana przed końcem trzeciego tygodnia – co ważne, musi poprzedzać regularny odpoczynek tygodniowy (trwający 45 godzin), a także może być ona dołączona do odpoczynku trwającego co najmniej 9 godzin. Okresy odpoczynku, które są odbierane w ramach należnej rekompensaty, trwające ponad 45 godzin nie mogą być spędzane w kabinie. Ważną do poruszenia zmianą wprowadzoną przez Pakiet Mobilności jest także kwestia kilkuosobowej załogi – w takiej sytuacji kierowca może wykorzystać przerwę trwającą 45 minut w pojeździe kierowanym przez innego kierowcę, jednakże nie może być wtedy zaangażowany w pomoc kierowcy, który prowadzi pojazd. Kierowca, który świadczy usługę transportową na promie lub w pociągu i wykorzystuje regularny dzienny lub skrócony tygodniowy okres odpoczynku, ma możliwość ich przerwania innymi czynnościami, trwającymi maksymalnie godzinę. Ważne jest, aby w czasie odbywania takiego odpoczynku kierowca miał do dyspozycji kabinę sypialną. Co istotne – w przypadku, gdy podróż jest zaplanowana na co najmniej 8 godzin oraz kierowca ma do dyspozycji kabinę sypialną – regularny tygodniowy okres odpoczynku może odbywać się we wskazanej kabinie. Ich funkcją będzie automatyczne zapisywanie dokładnego położenia pojazdu kierowcy. Dane z tachografu kierowcy będą musieli przechowywać do kontroli z danego dnia oraz poprzedzających 56 dni. Kierowca po przekroczeniu granicy danego kraju będzie obowiązany do wprowadzenia na najbliższym postoju symbolu kraju, którego granicę przekroczył. Innowacyjne inteligentne tachografy będą rejestrowały taką informację automatycznie. Dostęp do rynków międzynarodowych Kabotaż to „krajowy zarobkowy przewóz wykonywany tymczasowo w przyjmującym państwie członkowskim”. W świetle przepisów wdrożonych przez Pakiet Mobilności, kabotaż będzie jednak w znacznym stopniu utrudniony. Przykładowo przewidziano obowiązkowy powrót pojazdu wykonującego przewóz międzynarodowy do bazy przynajmniej raz na 8 tygodni. Nie wystarczy sam powrót do kraju – docelowym miejscem powrotu kierowcy musi być centrum operacyjne firmy. Artykuł 8 rozporządzenia (WE) nr 1072/2009 ustanawia limit do 3 przewozów kabotażowych w obcym kraju w przeciągu 7 dni. Po wejściu w życie przepisów Pakietu Mobilności, przewoźnik w dalszym ciągu będzie mógł wykonać 3 przewozy kabotażowe w takim przedziale czasowym, jednak nie będzie mógł wykonać kolejnego kabotażu w tym samym państwie, jeżeli od ostatniego nie upłyną przynajmniej 4 dni przerwy. Przewoźnik może jednak w tym czasie wykonać inny międzynarodowy przewóz, a następnie wykonać kabotaż w innym państwie. Sankcje za nieprzestrzeganie tych regulacji prawnych przez firmy transportowe będą bardzo dokuczliwe i to nie tylko pod względem finansowym. Stanowi ona jeden z warunków wykonywania zawodu przewoźnika drogowego. Dobrej reputacji przewoźnika i zarządzającego transportem nie mogą podważać żadne poważne zarzuty, takie jak wyroki skazujące lub sankcje za popełnienie poważnego naruszenia obowiązujących przepisów krajowych. Podmiot ubiegający się o świadczenie usług nie może być karany za określone przestępstwa w tej dziedzinie. Nie mogą również na nim ciążyć poważne sankcje w zakresie prawa transportowego, jak również prawa handlowego, upadłościowego czy prawa o ruchu drogowym. Pakiet Mobilności wprowadza również dodatkowe kryteria, od których będzie zależało posiadanie dobrej reputacji przez przewoźnika oraz zarządzającego transportem. Jednym z nich są poważne naruszenia krajowych przepisów podatkowych ze względu na ich potencjalny znaczący wpływ na warunki uczciwej konkurencji na rynku transportu drogowego. Do drugiego kryterium zalicza się poważne naruszenia unijnych przepisów dotyczących delegowania pracowników w transporcie drogowym, kabotażu i prawa właściwego dla zobowiązań umownych ze względu na ich potencjalny znaczący wpływ na rynek transportu drogowego oraz ochronę socjalną pracowników. Pakiet Mobilności wprowadza innowacyjne rozwiązanie w zakresie wykroczeń popełnionych przez przewoźnika. Rating przedsiębiorców to współczynnik, który będzie określał wykroczenia popełnione przez przewoźnika w dwóch rejestrach: ERRU (European Register of Road Transport Undertakings) i KREPTD (Krajowy Rejestr Elektroniczny Przedsiębiorców Transportu Drogowego). Zmiany wdrożone przez Pakiet Mobilności obejmują również obszar delegowania kierowców. Zgodnie z art. 2 dyrektywy 96/71/WE, pracownik delegowany to „pracownik, który przez ograniczony okres wykonuje swoją pracę na terytorium innego Państwa Członkowskiego, niż państwa, w którym zwyczajowo pracuje”. Zmiany będą polegały na obowiązku zagwarantowania kierowcom przez ich pracodawcom pełnego minimalnego wynagrodzenia adekwatnego do przepisów kraju, w którym wykonują usługę transportową. Dzięki wprowadzonej zmianie przez omawiany Pakiet Mobilności, przewoźnicy zarejestrowani w jednym kraju, a wykonujący transport kabotażowy w drugim kraju będą traktowani w sposób sprawiedliwy – tak, jak ich koledzy „po fachu”. Nowe zasady delegowania kierowców, oprócz przewozów kabotażowych obejmują również przewozy typu cross-trade. Z delegowania wyłączone są przewozy tranzytowe, a także bilateralne. Firmy objęte delegowaniem w rozliczeniach będą musiały posługiwać się pełnymi układami zbiorowymi, które funkcjonują w kraju, w
Jak działa system IMI?
System IMI – co to jest? Rozporządzenie (UE) nr 1024/2012 stanowi podstawę jego działania. Zgodnie z nim, celem systemu IMI powinna być poprawa funkcjonowania rynku wewnętrznego poprzez udostępnienie skutecznego, łatwego w obsłudze narzędzia służącego wdrażaniu współpracy administracyjnej między państwami członkowskimi oraz między państwami członkowskimi i Komisją, ułatwiającego tym samym stosowanie aktów Unii wymienionych w załączniku do niniejszego rozporządzenia. Istotne jest, że nie jest to nowy system – funkcjonuje on bowiem od 2008 roku. Jednakże dopiero od 2 lutego 2022 roku pełni również pośrednio dodatkową funkcję w postaci delegowania kierowców na terytorium innego państwa członkowskiego UE. Zgodnie z informacją zawartą na stronie rządowej gov.pl, jest to „System Wymiany Informacji na Rynku Wewnętrznym (ang. Internal Market Information System), który stanowi bezpieczne, wiarygodne, wielojęzyczne narzędzie bezpiecznej wymiany informacji między administracjami krajowymi państw członkowskich EOG, a także Komisją oraz organami, urzędami i agencjami Unii”. Dodatkową funkcją, która od 2 lutego 2022 roku obowiązuje w ramach wskazanego systemu IMI jest właśnie możliwość delegowania kierowców. Zgodnie z zapisami Dyrektywy 2022/1057, od 2 lutego 2022 roku obowiązkowo trzeba zgłaszać delegowanych kierowców za pośrednictwem tego systemu, który stanowi jednolity portal dla wszystkich państw członkowskich w tym celu. W tym miejscu warto przytoczyć zapis nr 23 wskazanej dyrektywy stanowiący, że „w celu zmniejszenia obciążeń administracyjnych spoczywających na przewoźnikach należy uprościć proces przesyłania i aktualizowania zgłoszeń delegowania. W związku z tym Komisja powinna opracować wielojęzyczny publiczny interfejs, do którego przewoźnicy mieliby dostęp i poprzez który mogliby składać i aktualizować informacje o delegowaniu, a także, w razie konieczności, składać inne stosowne dokumenty do IMI”. Jak działa? Aby zgłosić delegowanego kierowcę w celu wykonania usługi transportowej na terenie innego kraju członkowskiego, w pierwszej kolejności należy założyć konto EU login na stronie https://ecas.acceptance.ec.europa.eu/cas/eim/external/register.cgi. Kolejnym, niezbędnym krokiem jest utworzenie konta użytkownika na Portalu zgłoszeń delegowania (Road Transport Posting Declaration portal) – publicznym interfejsie, który jest połączony z docelowym systemem IMI. Portal, podobnie jak system IMI jest wielojęzyczny, co stanowi znaczące ułatwienie w jego obsługiwaniu przez firmy transportowe z różnych państw członkowskich. Przy tworzeniu konta firmowego na Portalu zgłoszeń delegowania należy podać podstawowe informacje dotyczące samej firmy transportowej, takie jak: Niezbędnym elementem jest również podanie podstawowych danych dotyczących osoby zarządzającej transportem, a także informacji odnośnie osoby kontaktowej. Po podaniu przez nas powyższych danych, można wprowadzić informacje na temat delegowanego kierowcy. Mianowicie, są to: Aby pomyślnie ukończyć proces delegowania kierowcy, niezbędnym warunkiem jest również wskazanie informacji o: Jednakże należy pamiętać, że okres delegowania może wynosić od 1 dnia do maksymalnie 6 miesięcy. Istotne jest, że zgłoszenia kierowcy można dokonać najpóźniej w momencie rozpoczęcia delegowania. Konieczność zgłoszeń poprzez publiczny interfejs połączony z platformą IMI dotyczy wszystkich państw członkowskich – nawet tych, w których do tej pory nie było to obowiązkowe – przykładowo w Czechach czy Holandii. Oprócz dopełnienia wskazanych formalności, delegowany kierowca musi również posiadać przy sobie wersję papierową bądź elektroniczną zgłoszenia delegowania, list przewozowy (CMR), a także zapisy tachografu. Każde zgłoszenie ma wygenerowany swój kod QR, za pomocą którego służby kontrolne mogą odczytać wszelkie, wymienione informacje dotyczące zgłoszenia delegowanego kierowcy. Delegowanie występuje przy: 1. operacjach cross-trade, 2. przewozach kabotażowych. Podsumowanie działania systemu IMI Celem wprowadzenia modułu w postaci możliwości zgłaszania delegowanych kierowców za pośrednictwem system IMI jest z pewnością ujednolicenie tej procedury we wszystkich państwach członkowskich. Od dnia 2 lutego 2022 roku jest to wykonywane na tych samych zasadach, co stanowi znaczne ułatwienie zgłoszenia delegowanego kierowcy. Niewątpliwie zaletą jest również wielojęzyczny interfejs publiczny, który umożliwia przewoźnikowi obsługę systemu w jego ojczystym języku. Dodatkowo, system automatycznie tłumaczy informacje zawarte w wymaganych dokumentach na język, który obowiązuje w danym kraju delegowania. Kolejnym plusem użytkowania systemu IMI jest z pewnością możliwość zaprojektowania zgłoszeń delegowania kierowców do wielu państw członkowskich Unii Europejskiej jednocześnie, przez co można zaoszczędzić czas. Jednakże taka funkcja pojawiła się dopiero stosunku niedawno. W ostatnim czasie zmianie uległ także sposób przesłania gotowego zgłoszenia na adres mailowy bezpośrednio do delegowanego kierowcy – system wysyła takie zgłoszenie automatycznie po każdorazowym zgłoszeniu zaświadczenia. Patrząc na działanie systemu IMI z krytycznego punktu widzenia, delegowanego kierowcę należy zgłosić nawet w kraju, w którym do tej pory nie stanowiło to obowiązku – co niewątpliwie wiąże się z dodatkowymi formalnościami. Zwiększona jest także możliwość dodatkowych kontroli i sankcji za wszelkie niedopełnienie formalności, uchybienia, czy też wykroczenia. Co więcej, tłumaczeniu na język ojczysty ulegają nawet imiona, nazwiska oraz inne ważne dane delegowanych kierowców. W wielu firmach zatrudnieni kierowcy pochodzą z Ukrainy czy Białorusi, w związku z czym oryginalna pisownia tłumaczona na język ojczysty powoduje całkowicie inne brzmienie imienia, nazwiska czy innych danych kierowcy, co z pewnością może powodować problem przy zidentyfikowaniu go w trakcie kontroli. Istotne jest, że pomimo obowiązywania od 2 lutego 2022 roku jednolitego systemu dla wszystkich państw członkowskich – delegowani kierowcy do Francji powinni także posiadać w pojeździe zaświadczenia z systemu SIPSI z uwagi na brak spójnego stosowania przepisów Pakietu Mobilności przez francuskie władze. Autor: Aleksandra Brzęczek, aplikant radcowski w kancelarii prawnej Trans Lawyers #SystemIMI #Transportmiędzynarodowy #Kierowca #Interfejspubliczny #PakietMobilności
Low Emission Zone w Anglii – kilka słów o rejestracji pojazdu oraz o odwołaniach od nałożonych mandatów
Polskie firmy transportowe wykonujące przewozy na terenie Wielkiej Brytanii bywają zaskakiwane bardzo wysokimi mandatami, które otrzymują od londyńskiego urzędu miasta – Transport For London. Kara za jeden mandat LEZ może wynieść ponad 10.000 zł, a w trakcie jednego wjazdu do centrum Londynu przewoźnik może ich otrzymać nawet kilkadziesiąt. Aby ich uniknąć należy pamiętać o wcześniejszym zarejestrowaniu każdego pojazdu z floty. Czasem zdarzają się sytuacje, kiedy przewoźnik zapomni dokonać rejestracji i otrzyma mandat LEZ, wówczas koniecznym jest podjęcie jak najszybszych działań, celem złożenia odwołania od mandatu LEZ i anulowania kary. Poniżej przedstawiamy krótki opis całej procedury, która mimo skomplikowanego nazewnictwa w zasadzie przebiega sprawnie i bezproblemowo. Czym jest strefa LEZ Strefa Małej Emisji – Low Emission Zone („LEZ”) została wprowadzona w Londynie 4 lutego 2008 r. i aktualnie obejmuje swym zasięgiem praktycznie cały tzw. Większy Londyn („Greater London”). Celem jej wprowadzenia było ograniczenie emisji spalin wytwarzanych przez starsze modele silników diesla znajdujące się w autobusach, autokarach, vanach, minibusach oraz oczywiście samochodach ciężarowych. Z obowiązku spełnienia wymogów ekologicznych LEZ zwolnione są auta osobowe i motocykle. Przypominamy także, że od 1 marca 2021 r. normy emisji LEZ dla samochodów ciężarowych, samochodów dostawczych i innych specjalistycznych pojazdów ciężkich powyżej 3,5 tony, a także autobusów, minibusów i autokarów powyżej 5 ton, uległy zmianie z Euro IV dla cząstek stałych (PM) na Euro VI dla PM i tlenków azotu (NOX). Pojazdy te muszą spełniać normę emisji spalin Euro VI lub uiszczać opłatę dzienną. Strefa Małej Emisji (LEZ) działa przez 24 h na dobę 7 dni w tygodniu. Jak uniknąć mandatu LEZ? Pierwszym sposobem pozwalającym na uniknięcie mandatu LEZ jest opłacenie wjazdu do Strefy Małej Emisji. Należy to zrobić poprzez oficjalną stronę Transport of London. Aktualna opłata wynosi od 100 do 300 funtów za każdy dzień, gdy pojazd znajduje się w LEZ, nie dotyczy to jednak samego parkowania. Wysokość opłaty zależy od rodzaju pojazdu jakim się poruszamy – aktualną wartość opłaty można sprawdzić na stronie internetowej Transport for London: (https://epcplc.com/uk_low_emission_zonen). Opłatę należy uregulować maksymalnie w terminie trzech dni od dnia zakończenia przejazdu. W sytuacj, gdy przewoźnik nie ureguluje opłaty we wskazanym czasie może uzyskać mandat, którego wysokość może wynosić Drugim sposobem jest dokonanie rejestracji w systemie LEZ – dokładną procedurę opisujemy poniżej. Rejestracja LEZ Rejestracji można dokonać online przy wykorzystaniu formularza dostępnego na stronie internetowej Euro Parking Collection plc (EPCplc), która współpracuje z Transport for London w zakresie windykacji należności z tytułu nieuiszczonych kar pieniężnych. Formularz jest bardzo intuicyjny, można go uzupełnić bezpośrednio na stronie internetowej i wygenerować plik PDF. W formularzu należy podać dane właściciela, dane kontaktowe oraz informacje o rejestrowanym pojeździe. Uzupełniony formularz, należy wydrukować, zweryfikować, czy wszystkie podane informacje są poprawne, czy nie ma żadnych literówek. Czasami zdarza się, że podczas wydruku na formularzu brakuje ostatniej litery/cyfry numeru rejestracyjnego pojazdu. Jeśli wszystko się zgadza, należy podpisać formularz i przygotować skan. Zeskanowany dokument należy przesłać w formie elektronicznej do urzędu w Londynie. Do wniosku należy załączyć: Po przesłaniu formularza, powinniśmy otrzymać potwierdzenie otrzymania wiadomości przez Transport for London. Urząd zazwyczaj rozpatruje wniosek w terminie około 2-3 tygodni, choć oczywiście zdarzają się sytuacje, że potwierdzenie rejestracji można otrzymać znacznie wcześniej lub troszkę później, wówczas należy uzbroić się w cierpliwość. Co ważne, w sytuacji, gdy przewoźnik musi wjechać do strefy LEZ, zanim otrzyma potwierdzenie pomyślnie zakończonej rejestracji powinien uiszczać dzienną opłatę, w przeciwnym razie naraża się na uzyskanie mandatu za naruszenie wymogów LEZ. Pojazd można zarejestrować także przez stronę internetową https://www.epcplc.com/tfl_registration/account/overview. Niestety logując się na podanej stronie można zarejestrować ograniczoną ilości pojazdów, co przy większej flocie bywa problematyczne, dlatego rekomendujemy proces rejestracji opisany powyżej. 5. Odwołanie od mandatu LEZ Jeśli jednak zapomnimy i nie zarejestrujemy we właściwym czasie pojazdu i otrzymamy mandat za wjazd do strefy LEZ to nic straconego – od takiego mandatu można się jeszcze odwołać! W zależności od stanu sprawy odwołanie należy skierować albo do Euro Parking Collection plc albo do firmy windykacyjnej Contractum. Można się kontaktować z tymi podmiotami zarówno listownie, jak i elektronicznie. Oczywiście podstawą odwołania od mandatu LEZ jest dokonanie jak najszybszej rejestracji pojazdu, którego dotyczy mandat. Mimo, że proces rejestracji oraz odwołania wydaje się dość prosty i intuicyjny rekomendujemy skorzystanie z pomocy prawnej kancelarii specjalizującej się w tych sprawach, ponieważ zdarzają się sytuacje, w których przewoźnik postanowił “zadziałać na własną rękę” a później zrobił się spory kłopot ze złożeniem skutecznego odwołania i anulowaniem nałożonych mandatów. #LEZ #ULEZ #DVS #EPCPLC #LONDYN Patrycja Szostek Aplikantka radcowska w Trans Lawyers Kancelaria Prawna
Direct Vision Standard – szykują się duże zmiany przepisów dla kierowców pojazdów o DMC powyżej 12 ton
Zgodnie z założeniami planu burmistrza Londynu “Vision Zero” od października 2024 r. mają zacząć obowiązywać nowe przepisy nakładające dodatkowe obostrzenia dla kierowców pojazdów ciężarowych o DMC powyżej 12 t. Czy polski przewoźnik już dziś może przygotować się na zbliżające się zmiany przepisów? Direct Vision Standard (DVS) System DVS stanowi część planu burmistrza Sadiqa Khana, mający na celu wyeliminowanie ofiar śmiertelnych oraz wszystkich poszkodowanych na londyńskich drogach do 2041 r. Na podstawie ostatnio przeprowadzonych badań (z roku 2022 ) stwierdzono redukcję liczby śmiertelnych kolizji wywołanych przez pojazdy ciężarowe o DMC powyżej 12 ton. Biorąc pod uwagę, że wprowadzony system przynosi zamierzone efekty, londyńczycy postanowili kontynuować i dalej rozwijać system DVS, dlatego też szykują się dalsze zmiany przepisów, które będą wymuszać na przewoźnikach zastosowanie kolejnych zabezpieczeń pojazdów, celem zminimalizowania poziomu ryzyka dla niechronionych użytkowników dróg, takich jak piesi i rowerzyści. Gwiazdki bezpieczeństwa DVS Aktualnie pojazdy mogą otrzymać od jednej (najsłabsza bezpieczna widoczność) do pięciu (najlepsza bezpieczna widoczność) gwiazdek bezpieczeństwa. Zdarzają się także sytuacje, gdy pojazd nie posiada żadnej gwiazdki bezpieczeństwa. Informacja o liczbie gwiazdek posiadanych przez dany pojazd jest udzielana przez producenta pojazdu. Bez względu na to, czy pojazd ma choć jedną gwiazdkę, czy nie ma żadnej, przed wjazdem do Londynu wymagane jest uzyskanie zezwolenia bezpieczeństwa dla pojazdów ciężarowych (HGV Safety Permit). Od 28 października 2024 r. każdy pojazd ciężarowy powyżej 12 t. będzie musiał mieć co najmniej 3-gwiazdkową ocenę DVS. Pojazdy mające od zera do dwóch gwiazdek otrzymają zezwolenie na wjazd tylko w sytuacji, gdy będą wyposażone zgodnie z wymaganiami Progressive Safe System (PSS). Nowy PSS ma na celu poprawę ogólnego bezpieczeństwa pojazdu poprzez środki poprawiające widoczność kierowcy. Jak doposażyć pojazdy zgodnie z PSS? Aktualne wytyczne zakładają, że od 28 października 2024 r. każdy pojazd, który nie ma wspomnianych trzech gwiazdek, powinien być wyposażony w następujące elementy: Operator Transport for London zapowiada, że w nadchodzących tygodniach zostaną opublikowane dalsze wytyczne dla kierowców pojazdów ciężarowych powyżej 12 ton, których celem będzie realizacja założeń planu burmistrza Londynu “Vision Zero”. Patrycja Szostek Aplikantka radcowska w Trans Lawyers Kancelaria Prawna
Direct Vision Standard w Londynie – co to właściwie oznacza dla polskiego przewoźnika
Przewoźnicy pojazdów o masie całkowitej powyżej 12 t. podczas wjazdu na teren Wielkiej Brytanii, powinni zwrócić szczególną uwagę na dodatkowe obostrzenia, czyli obowiązki związane ze spełnieniem standardu Direct Vision Standard (DVS) oraz koniecznością posiadania zezwolenia bezpieczeństwa dla pojazdów ciężarowych (HGV). Na czym polega rejestracja pojazdu w systemie DVS, w jaki sposób kierowcy pojazdów ciężarowych powyżej 12 t. mogą uniknąć otrzymania mandatu DVS oraz czy możliwym jest odwołanie od mandatu DVS w sytuacji, gdy kara została nałożona przez Transport for London odpowiadamy w poniższym artykule. DVS i HGV czyli kilka słów wprowadzenia W marcu 2021 r. zostały wprowadzone nowe regulacje dla wszystkich pojazdów ciężarowych o masie całkowitej powyżej 12 t. Każdy pojazd ciężarowy (o masie całkowitej powyżej 12 t.) musi spełniać standard Direct Vision Standard (DVS) i tym samym posiadać zezwolenie bezpieczeństwa dla pojazdów ciężarowych (HGV). Podstawa wprowadzonych zmian wynika z problemu, jakim okazuje się zbyt mała widoczność wszelkich obiektów znajdujących się w pobliżu pojazdów ciężarowych – w tak zwanym martwym polu widzenia, co w konsekwencji prowadzi do wielu wypadków z udziałem pieszych i rowerzystów. Gwiazdki bezpieczeństwa DVS Aktualnie pojazdy mogą otrzymać od jednej (najsłabsza bezpieczna widoczność) do pięciu (najlepsza bezpieczna widoczność) gwiazdek bezpieczeństwa. Informacja o ilości gwiazdek posiadanych przez dany pojazd jest udzielana przez producenta pojazdu. W przypadku, gdy pojazd nie posiada żadnej gwiazdki bezpieczeństwa – należy doposażyć auto, celem wyeliminowania martwego pola widzenia. Bez względu czy pojazd posiada choć jedną gwiazdkę, czy żadnej, przed wjazdem do Londynu, wymagane jest uzyskanie zezwolenia bezpieczeństwa dla pojazdów ciężarowych (HGV Safety Permit). Jak uniknąć mandatu DVS za wjazd do strefy HGV Safety Permit? Konieczna jest rejestracja pojazdu w systemie DVS i HGV Safety Permit. Wszystko odbywa się elektronicznie przy wykorzystaniu formularza dostępnego online. Proces rejestracji, w zależności czy pojazd posiada choć jedną gwiazdkę bezpieczeństwa, czy żadnej przebiega bardzo podobnie, choć nie jest taki sam. Jeśli pojazd posiada przynajmniej jedną gwiazdkę najprawdopodobniej będzie znajdować się w bazie Transport for London dostępnej na stronie internetowej https://tfl.gov.uk/modes/driving/dvs-safety-permit-application/. W takiej sytuacji możliwe będzie bezpośrednie przejście do procesu rejestracji i uzyskania zezwolenia bezpieczeństwa. W przypadku, gdy pojazd nie posiada żadnej gwiazdki bezpieczeństwa bądź nie jest zarejestrowany w londyńskiej bazie wówczas w pierwszej kolejności należy przejść przez etap samocertyfikacji a następnie do etapu rejestracji i uzyskania zezwolenia bezpieczeństwa. Jak uzyskać informacje na temat Direct Vision Standard Star Rating? W celu uzyskania informacji na temat Direct Vision Standard Star Rating należy skontaktować się z producentem pojazdu. Wiadomość w formie maila przygotowaną w języku angielskim należy skierować na następujący adres e-mail: DAF – ukwvta@daftrucks.com Renault – DVS@renault-trucks.com Scania – product.engineeringuk@scania.com Mercedes-Benz -mbtrucks.product@daimler.com Volvo – dvs@volvo.com Iveco – productengineering@iveco.com Co w sytuacji, gdy pojazdy nie posiadają żadnej gwiazdki bezpieczeństwa? W przypadku, gdy pojazd nie posiada żadnej gwiazdki bezpieczeństwa, kluczowe będzie samodzielne doposażenie pojazdu o następujące elementy: 1. lusterko klasy V (z prawej strony kabiny kierowcy – patrząc z siedzenia kierowcy) 2. lusterko klasy VI (na przedniej szybie po prawej stronie – patrząc z siedzenia kierowcy) 3. boczne zabezpieczenie przeciwnajazdowe po obu stronach pojazdu (z wyjątkiem przypadków, gdy jest to niepraktyczne lub okazuje się niemożliwe) 4. zewnętrzne naklejki obrazkowe i oznaczenia widoczne na pojazdach 5. system czujników z ostrzeżeniem dla kierowcy 7. system monitorujący (kamera) Co należy przygotować, aby cały proces rejestracji przebiegł pomyślnie? Wymagany będzie certyfikat producenta w zakresie ilości posiadanych przez pojazd gwiazdek bezpieczeństwa, dowód rejestracyjny oraz dwa zdjęcia pojazdu, na których będzie widoczne całe doposażenie pojazdu tj: Jeśli wszystkie powyższe wymagania zostaną spełnione, przewoźnik uzyska zezwolenie bezpieczeństwa dla pojazdu ciężarowego (HGV Safety Permint) w formie elektronicznej. Co ważne, zaświadczenie nie jest wydawane w formie papierowej, a służby brytyjskie nie będą wymagać tego dokumenty podczas ewentualnej kontroli. Potwierdzenie rejestracji znajduje się w elektronicznej bazie danych dostępnej dla każdego urzędnika. Odwołanie od mandatu DVS Zdarzają się sytuacje, gdy polski przewoźnik, mimo iż nie posiadał zezwolenia bezpieczeństwa dla pojazdu ciężarowego wjechał do strefy objętej wymaganiami Direct Vision Standard i otrzymał mandat. Co należy zrobić w takiej sytuacji? Należy złożyć odwołanie od mandatu DVS. Cały proces przebiega w formie elektronicznej. W pierwszej kolejności należy przejść proces rejestracji zgodnie z instrukcjami opisanymi powyżej a następnie złożyć odwołanie przez formularz na stronie internetowej. Decyzja w sprawie złożonego odwołania zostaje wydana zazwyczaj w ciągu 28 dni, ale jak informuje Urząd, czasami zdarza się, że na odpowiedź należy poczekać troszkę dłużej, co nie oznacza, że sprawa zostanie rozpatrzona negatywnie, ale jest to uzależnione od ilości spraw rozpatrywanych w danym miesiącu. Szykują się zmiany Na koniec wspomnę, że powyższa procedura (zgodnie z londyńskimi, aktualnymi założeniami) ma obowiązywać do października 2024 r. Po tym terminie pojazdy ciężarowe z oceną niższą niż trzy gwiazdki będą musiały spełnić wymagania Progressive Safe System, czyli posiadać sprzęt bezpieczeństwa, który nie był dostępny w 2020 r. Co to w praktyce oznacza? Kolejne przepisy i wymagania, które mają zostać przedstawione przez Transport for London jeszcze w tym roku. Patrycja Szostek Aplikantka radcowska w Trans Lawyers Kancelaria Prawna
Dlaczego warto zarejestrować swój znak towarowy?
Słysząc hasło “zastrzeżenie znaku towarowego”, przedsiębiorcy branży TSL często myślą wyłącznie o podmiotach, które posiadają wielomilionowe dochody i są rozpoznawalne na całym świecie. Ale czy faktycznie ochrona znaku towarowego dotyczy tylko wybranych przedsiębiorstw i nie jest dostępna dla każdego? Czy trend ochrony znaku towarowego upowszechni się w przyszłości także w branży TSL? O tym czym jest znak towarowy i jakie aktualnie są dostępne sposoby zastrzeżenia znaku towarowego szerzej pisaliśmy tutaj (link). Kto pierwszy ten lepszy Oczywistym jest, że w zakresie prawa do korzystania ze znaków towarowych obowiązuje reguła pierwszeństwa, którą oznacza się według daty zgłoszenia znaku towarowego do urzędu. Trzeba jednak wiedzieć, że ochrona dostępna jest w ramach konkretnych sektorów działalności np. transport, spedycja, co regulowane jest przez tzw. klasyfikację nicejską. Jedynie renomowane znaki towarowe, które cechują się bardzo wysoką, globalną rozpoznawalnością (np. Apple), mogą liczyć na ochronę prawną na wszystkich polach. Przed podjęciem decyzji o zastrzeżeniu znaku towarowego warto jest sprawdzić ogólnie dostępne europejskie rejestry i zbadać, czy inna firma nie posługuje się już takim samym lub podobnym znakiem. Dobrą praktyką jest zrobienie tego jeszcze przed rozpoczęciem działalności pod nową marką, co pozwoli na uniknięcie przykrych niespodzianek w przyszłości. Jeśli bowiem okaże się że inna firma zastrzegła podobny znak towarowy na tym samym polu, to pomysł zakładania firmy o takiej nazwie może okazać się ryzykowny pod względem prawnym. Weryfikacji można bardzo prosto dokonać korzystając z tych dwóch bezpłatnie dostępnych rejestrów: Znak towarowy Jan Kowalski Usługi Transportowe Czy właściciel firmy transportowej przeciętnych rozmiarów powinien zastanowić się nad zarejestrowaniem znaku towarowego? Należy wziąć pod uwagę, że większość rodzimych firm transportowych ukierunkowana jest na wykonywanie usług przewozowych nie tylko w Polsce, ale przede wszystkim na terenie Zachodniej Europy. Co więcej, na naszym rynku TSL coraz więcej jest silnych i rozpoznawalnych graczy, którzy aktywnie pozyskują międzynarodowych kontrahentów. Żadne przedsiębiorstwo z sektora TSL nie byłoby zadowolone, gdyby inna firma zaczęła posługiwać się podobną nazwą lub logo. Wszak podstawą funkcjonowania w tej branży są relacje i zaufanie, które może być nadwyrężone jeśli ktoś inny będzie podszywać się pod naszą firmę. Przedsiębiorca, który nie chroni swojej marki może w każdym momencie być wezwany do zaprzestania naruszeń wobec zastrzeżonego już znaku towarowego innej firmy. Poza kwestiami biznesowymi wiązałoby się to też z kolejnymi problemami natury prawnej, jak chociażby koniecznością uporania się z formalną zmianą nazwy działalności gospodarczej (łatwiej), czy spółki handlowej (nieco trudniej), zmianą wszelkich umów z kontrahentami, poinformowaniem o tych zmianach urzędów, etc. W przypadku rynku usług transportowych należy także wziąć pod uwagę ryzyko podszywania się pod inne firmy przez oszustów, którzy notorycznie próbują wyłudzić ładunki. Często w takich przypadkach są rejestrowane lub kupowane spółki o nazwach podobnych do znanych i renomowanych firm transportowych po to właśnie, by wprowadzić w błąd jej klientów, którzy nieświadomie powierzą swój ładunek złodziejowi. Podsumowując, zastrzeżenie znaku towarowego daje przedsiębiorcy wiele korzyści, w tym kilka najbardziej podstawowych: Wadą tego rozwiązania jest konieczność poniesienia opłat administracyjnych oraz dość skomplikowane procedury dotyczące rejestracji znaku. Dlatego warto skorzystać z profesjonalnej pomocy rzecznika patentowego, adwokata lub radcy prawnego. Dodatkowo korzystnym jest, że w bieżącym roku mamy szansę na uzyskanie dofinansowania pokrywającego koszty opłat rejestracyjnych. Autor: Ewa Sławińska-Ziaja, radca prawny w kancelarii prawnej Trans Lawyers #znak towarowy #zastrzeżenie znaku towarowego #ochrona znaku towarowego #EUIPO #radca prawny transport #prawnik transport
ZNAK TOWAROWY, czym tak naprawdę jest i dlaczego jest tak ważny.
Przedsiębiorcy mają możliwość ubiegania się o prawną ochronę znaku towarowego zarówno przed polskim Urzędem ds. Własności Intelektualnej, jak i na terenie całej Unii Europejskiej (przed EUIPO). Świadomość potrzeby dbania o prawo do korzystania z własnej marki staje się na rynku coraz bardziej popularna, dlatego warto zrozumieć, czym tak naprawdę jest znak towarowy oraz jaka jest procedura związana z jego zastrzeżeniem. Znak towarowy jako prawo własności przemysłowej Znakiem towarowym jest wszystko, co służy identyfikacji towarów lub usług, jako pochodzących od określonej firmy. Zgodnie z art. 120 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej znakiem towarowym może być każde oznaczenie umożliwiające odróżnienie towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa oraz możliwe do przedstawienia w rejestrze znaków towarowych w sposób pozwalający na ustalenie jednoznacznego i dokładnego przedmiotu udzielonej ochrony. Znaki towarowe bywają najczęściej zastrzeżone w formie: Jak zastrzec znak towarowy Aktualnie w Unii Europejskiej dostępna jest kilkustopniowa ochrona znaków towarowych: Znaki towarowe wywodzą się jeszcze z czasów XIX wiecznej rewolucji przemysłowej, gdy po raz pierwszy stwierdzono potrzebę ochrony praw własności intelektualnej i przemysłowej. Jednakże wówczas zasięg ochrony był znacznie węższy, ograniczony zazwyczaj do terytorium jednego kraju. Aktualnie, wobec silnych procesowych globalizacyjnych, pożądane stało się zastrzeżenie znaku towarowego w szerszym zakresie. Na tę potrzebę na terenie UE efektywnie odpowiada EUIPO, czyli europejski znak towarowy – jednolity i powszechnie obowiązujący we wszystkich 27 krajach Unii Europejskiej. Każdy przedsiębiorca z branży TSL może zastrzec swój znak towarowy globalnie i skorzystać z procedury madryckiej w ramach WIPO. Z perspektywy firm transportowych i spedycyjnych, które działają przede wszystkim na rynku europejskim wystarczające wydaje się uzyskanie europejskiego znaku towarowego. Rejestracji znaku towarowego w EUIPO dokonuje się online, poprzez stronę internetową urzędu. Opłata administracyjna wynosi 850 euro i jest ustalana względem każdego zgłoszonego znaku. Zanim w pełni uzyskamy prawną ochronę, EUIPO wyznacza czas aby ewentualni konkurenci mogli zgłosić swoje zastrzeżenia. Ochrona znaku towarowego może być przedłużana co 10 lat, co związane jest każdorazowo z kosztem w wysokości 50-100 euro w zależności od klasy znaku towarowego. Dofinansowanie do rejestracji znaku towarowego w 2023 r. Od 23 stycznia 2023 r. do 15 grudnia 2023 r. istnieje możliwość otrzymania dotacji w kwocie 1000 euro jako dofinansowania opłat za znaki towarowe poprzez Fundusz dla MŚP The Ideas Powered for Business. Jest to program przyznawania dotacji utworzony przez Komisję Europejską i realizowany przez Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej w celu wsparcia praw własności intelektualnej małych i średnich przedsiębiorstw. W ramach dotacji można otrzymać voucher o wartości 1000 EUR do wykorzystania na opłaty urzędowe związane zarówno z rejestracją w Unii Europejskiej, w Polsce, jak i w ramach rejestracji międzynarodowej. Dobrze jest pospieszyć ze zgłoszeniem ponieważ ilość środków w budżecie jest ograniczona. Autor: Ewa Sławińska-Ziaja, radca prawny w kancelarii prawnej Trans Lawyers #znak towarowy #europejski znak towarowy #EUIPO #ochrona znaku towarowego #kancelaria prawna transport
Jak klauzula paliwowa może zabezpieczyć przewoźnika przed nagłą zmianą cen paliw?
Zarówno wyjątkowo niskie, jak i wysokie ceny paliw stanowią dla przewoźników niebezpieczne zjawisko. Jeśli z dnia na dzień dochodzi do podwyżek, wówczas spadają ich marże, natomiast spadające ceny paliw mogą powodować zjawisko niewspółmiernego do realiów rynkowych zaniżania frachtów. Klauzula paliwowa (ang. fuel surcharge) jest jedną z tych instytucji prawnych, które mogą w tym zakresie ograniczyć ryzyko przewoźnika. Klauzula paliwowa to postanowienie umowne, które bywa zawierane w kontraktach przewozowych i logistycznych. Jego celem jest dostosowanie stawek wynagrodzenia za usługę transportową do aktualnych cen paliwa, bez konieczności przeprowadzania dodatkowych negocjacji i aneksowania dotychczasowej umowy. Postanowienie to odsyła do konkretnych stawek paliwa – najczęściej bazą są ceny z momentu zawarcia kontraktu lub ogłoszenia przetargu. Strony umowy ustalają, że w określonych cyklach czasowych (np. co miesiąc, kwartał), stawki frachtu będą się względem tej stawki bazowej aktualizować, stosownie do cen, które obowiązują na rynku. W praktyce branży logistycznej przyjmuje się najczęściej, że bazę referencyjną, do której odnoszą się postanowienia klauzuli paliwowej, stanowią hurtowe ceny paliwa publikowane przez PKN Orlen. Istotnym elementem tej kalkulacji jest także uzgodniony udział paliwa w stawce frachtu przewoźnika określonej procentowo, gdyż to proporcjonalnie do tej wartości zmniejsza się lub rośnie korekta paliwowa. Na skutek zastosowania takiego algorytmu, przewoźnik obniża stawkę swojego wynagrodzenia gdy ceny paliw spadają, zaś gdy rosną – rośnie również wysokość jego frachtu. Niektóre ze stosowanych w logistyce klauzul są na tyle elastyczne, że polegają na udostępnieniu danych kosztowych i ich struktury przez zleceniobiorcę celem rozpoczęcia negocjacji dotyczących zmiany stawki za usługę. Polskie prawo nie reguluje kwestii klauzuli paliwowej, pozostawiając to w gestii stron, które mają prawo, lecz nie obowiązek, zawrzeć ją w umowie przewozu. Zgodnie z art. 353 (1) Kodeksu cywilnego: “Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.” Przepis ten stanowi definicję zasady swobody umów, obowiązującej w polskim prawie zobowiązań, która nie jest jednak absolutna, gdyż umowa nie może być sprzeczna z powszechnie obowiązującym prawem, zarówno przepisami Kodeksu cywilnego, jak i odrębnymi ustawami. Strony nie mogą także wprowadzić do umowy zapisów sprzecznych z zasadami współżycia społecznego. Jest to tak zwana klauzula generalna, która odsyła do norm pozaprawnych, którymi w danym okresie kieruje się społeczeństwo, w tym do etyki, moralności, a przypadku umów gospodarczych także do tak zwanej uczciwości handlowej. Oznacza to, że wykluczone są zapisy umowy, które byłyby z gruntu nieuczciwe dla jednej ze stron i prowadziłyby do jej oczywistego pokrzywdzenia. To szczególnie istotne z perspektywy takiej instytucji prawnej jak klauzula paliwowa, która powinna być skonstruowana w bardzo profesjonalny sposób, by móc uczciwie odzwierciedlać interesy obu stron. W innych krajach klauzula paliwowa jest traktowana bardziej instytucjonalnie. Ciekawym przykładem jest Hiszpania, w której w ramach ostatnich zmian prawa nakazano wdrożenie klauzuli paliwowej oraz rewizję stawek transportowych w odniesieniu do cen oleju napędowego w stosunku do każdego kontraktu długoterminowego. Podobne pomysły są dyskutowane także w innych krajach Europy Zachodniej, dla przykładu nie tak dawno belgijskie organizacje stowarzyszające przewoźników (Febetra, TLV oraz UPTR) zaapelowały o wprowadzenie podobnych przepisów. Analizując aktualne zmiany w stawkach paliwa warto z kolei zwrócić na publikację IRU (Międzynarodowej Unii Transportu Drogowego), która na swojej stronie internetowej regularnie przedstawia, jak zmieniają się stawki paliwa – przedstawiając to w cyklach miesięcznych i rocznych, a także z uwzględnieniem podziału na poszczególne kraje. IRU proponuje też swoim stałym członkom zawieranie kontraktów z uwzględnieniem klauzuli paliwowej odnoszącej się do wartości, które są publikowane przez tę organizację. Klauzula paliwowa – wady i zalety Myśląc o rozpoczęciu negocjacji z kontrahentem i wdrożeniu klauzuli paliwowej warto mieć na względzie, że nie jest ona jedynie narzędziem chroniącym interesy przewoźnika. Jeśli referencyjna cena paliwa spadnie, to zmniejszeniu ulegnie także fracht należny za wykonane usługi przewozowe. Trzeba też pamiętać, że jest to co do zasady narzędzie, które jest realizowane w ramach kontraktów długoterminowych. Trudno wyobrazić sobie, by klauzula paliwowa miała zostać wdrożona do jednorazowych zleceń transportowych. Ze strony klientów firm logistycznych najbardziej kontrowersyjna jest stosowana przez niektóre firmy logistyczne praktyka polegająca na podawaniu jako stawki bazowej cen sprzed kilku lat, co oznacza, że na fakturze za usługę przewozową lub logistyczną będzie wskazana cena wyższa niż pierwotnie prognozowana przez klienta. Dlatego warto uważnie czytać zawierane umowy i w razie wątpliwości poprosić drugą stronę o podanie konkretnych wyliczeń lub skonsultować treść oferty ze specjalistą. Jeśli nie klauzula paliwowa to co? Klauzula paliwowa jest użytecznym narzędziem, które jednak powinno być stosowane w sposób ostrożny i dobrze przemyślany. Należy mieć na uwadzę nie tylko aktualnę tendencję wzrostową na rynku paliw, ale też potencjalne, przyszłe obniżki. Innymi sposobami wykorzystywanymi w branży celem zabezpieczenia interesów przewoźnika jest stosowanie w długotrwałych umowach klauzul waloracyjnych w celu pokrycia na przykład kosztów wynikających z przewidywanej inflacji, stawki podatku VAT lub zmiany kursu walut. Obniża to ryzyko podwykonawcy, który jest zabezpieczony przed negatywnymi dla niego skutkami zjawisk makroekonomicznych, na które nie ma wpływu. Przykład: Strony przewidują możliwość zmiany wysokości wynagrodzenia określonego w § 5 ust 1 Umowy – gdy została ona zawarta na okres dłuższy niż 12 miesięcy – w przypadku zmiany stawki podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego. Z kolei aby zabezpieczyć się przed nieprzewidywalnymi sytuacjami, do umowy warto wdrożyć klauzulę siły wyższej (vis maior). Chroni ona strony umowy przed takimi zdarzeniami jak wojna, pandemia, strajki lub nadzwyczajne zdarzenia pogodowe (np. powodzie, ogromne pożary). Trzeba jednak pamiętać, że nie chroni ona przed niebezpieczeństwami, które już zaistniały w momencie zawierania umowy, a więc nie mają cech zdarzenia nieprzewidywalnego – jak na przykład pandemia COVID-19 czy wojna na Ukrainie. Zgadzając się na wdrożenie do umowy takiego zapisu warto też zwrócić uwagę, którą ze stron ona faktycznie chroni – przewoźnika, czy tylko jego klienta, a także jakie konkretnie skutki przewiduje w wypadku wystąpienia siły wyższej. Przykład: Żadna ze stron nie będzie ponosić odpowiedzialności wobec drugiej strony za ewentualne uchybienia w wykonaniu postanowień Umowy w sytuacji, gdy będą one spowodowane przyczynami obiektywnie niezależnymi, których zaistnienia nie można było uniknąć nawet w przypadku zachowania przez daną stronę należytej staranności, a które stanowią przypadki siły wyższej.” Dobrym zwyczajem jest także wdrożenie do umowy postanowień, które w wypadku drastycznej zmiany okoliczności związanych z
